A. Inleiding:
Er is een ENORME hoeveelheid literatuur over (menselijke) fysiologie; boeken, artikelen, recensies, podcasts, YouTube-filmpjes etc. etc. Op deze pagina heb ik de boeken, artikelen etc. vermeld die ik het meest indrukwekkend en nuttig vind. Veel plezier met ze.
Dennis Noble: De muziek van het leven. Universiteit van Oxford Press 2006. Zoals Eric Werner in Science schreef: “Noble presenteert zijn pleidooi voor de systeembenadering met elegantie en eenvoud die onnodige details verbergt … Het boek kan aan iedereen worden aanbevolen, beginner of professional“. Het inspireerde mij ook om de ‘niveaus in de fysiologie’ te schetsen, zoals geïllustreerd in A.1.1. Wat is Fysiologie?
Bill Bryson: Het lichaam (Doubleday 2019). Zoals gebruikelijk bij Bill Bryson biedt dit boek een unieke verkenning, dit keer van onze innerlijke wereld, hoe ons lichaam functioneert, wat er mis kan gaan en hoe het zichzelf vervolgens vaak geneest. Een fantastische en ‘unscripted’ gids over de wonderen van ons lichaam.
A.C. Guyton: Er zijn veel leerboeken over fysiologie, in het Engels en in vele andere talen, maar de meest opvallende is toch wel degene die oorspronkelijk door A.C. Guyton is geschreven. Het werd voor het eerst gepubliceerd in 1956 en is in veel latere edities geüpgraded. Helaas overleed Guyton plotseling bij een auto-ongeluk in 2003, samen met zijn vrouw, maar zijn werk is gelukkig voortgezet en geüpgraded door M.E. Hall en is beschikbaar in de 14e editie (2021): “Medical Physiology“.
Philip Ball: How Life Works (2023): Een nieuwe visie op de werking van het leven; van genen tot het hele organisme. In dit boek laat Philip Ball zien dat genen weliswaar cruciaal zijn, maar niet bepalen hoe een organisme zich ontwikkelt en functioneert. Hij beschrijft tot in de kleinste details alle stappen van het individuele gen, via de cellulaire componenten, individuele cellen, weefsels, organen en uiteindelijk het hele organisme. Waarschuwing: dit is geen makkelijk boek!
L.N. Bouman: Omdat dit een Nederlandse fysiologie website is, mag de naam van mijn allereerste fysiologie leraar zeker niet ontbreken; Lennaert Bouman. Hij heeft, eerst samen met Bernards (toen hoogleraar in Nijmegen), en later met Muntinga en Bakkels, heel veel edities van zijn “Leerboek medische fysiologie” geschreven en uitgegeven (nu de 14deeditie!). Mag dus niet in dit lijstje ontbreken!
Prabhakar NR. 2019 Nobel Prize in Physiology or Medicine. Physiology 35: 81-83, 2020 (available as Open Access). Zie ook het stukje over leven op grote hoogte in D.2.4. Anemia and Polycythemia, section H.
6 Scientists Who Shaped Physiology | American Physiological Society (18/9/25): interessante article over 6 beroemde fysiologen! (Bernard, Cannon, August and Mary Krogh, Schmidt-Nielsen, Guyton)
Een mooi en historisch overzicht van waarschijnlijk het belangrijkste concept in de fysiologie: homeostase!
Homeostase: het ondergewaardeerde en veel te vaak genegeerde centrale organisatieprincipe van de fysiologie. Door Billman GE in “Frontiers in Physiology”, 10 maart 2020. (beschikbaar als Open Access)
